गजानन विजय

शेगाव (महाराष्ट्र) मधील थोर संत गजानन महाराज यांची पोथी. हा ग्रंथ महाराष्ट्रात खूप लोकप्रिय आहे. त्याचे भक्तिभावाने पारायण केल्यास इच्छीत मनोरथ पूर्ण होतात असा भक्तांचा विश्वास आहे.


अध्याय १७

॥ श्रीगणेशाय नमः ॥

जयजयाजी महामंगला । जयजयाजी भक्तपाला ।

जयजयाजी तमालनीला । पतितपावन नरहरे ॥१॥

हिरण्यकश्यपु महाक्रूर । सज्जनाचा शत्रू थोर ।

तयाचें तूं फाडून उदर । मरण त्याचें साधिलें ॥२॥

प्रल्हादरक्षणासाठीं । तूं जन्मलास स्तंभापोटीं ।

रुप अनुपम जगजेठी । धारण तें करुन ॥३॥

दांत दाढा भयंकर । आयाळ रुळे मानेवर ।

नेत्र जेवीं खदिरांगार । ब्रह्मांड जाळूं पहाती ॥४॥

त्या भयंकर रुपाची । भीति नसे भक्ता साची ।

पिलें जेवीं वाघिणीचीं । अंगावर खेळती तिच्या ॥५॥

तुम्हां पाहून देवराया । लक्ष्मी न धजे पुढें यावया ।

ऐशा स्थितींत लागला पाया । भक्त तुझा नरहरे ॥६॥

तूं भक्तवत्सल लक्ष्मीकांत । ऐसें सांगत आले संत ।

पुरविशी भक्‍तमनोरथ । नाहीं न त्यासी म्हणसी कदा ॥७॥

त्या आपुल्या ब्रीदासी । जाग आतां हृषीकेशी ।

दासगणू लागला पायांसी । अभय असूं दे पांडुरंगा ॥८॥

गजाननाचे परम भक्त । होते कांहीं अकोल्यांत ।

तयाचीया सदनाप्रत । हमेशा यावें समर्थांनीं ॥९॥

चापडगांवचे बापु कृष्ण । खटाऊ शेटचें कुटुंब जाण ।

गोडू लालाचा नंदन । बच्चुलाल नाम ज्याचें ॥१०॥

जीजीबाई पंडित । आणीकही होते बहुत ।

त्यांचीं नांवें तुम्हांप्रत । किती सांगूं विबुध हो ॥११॥

एके वेळीं अकोल्यांत । आले गजानन स्वामी समर्थ ।

खटाऊच्या गिरणींत । मुक्काम त्यानें ठेविला ॥१२॥

एक भक्त मलकापुरीं । विष्णूसा नामें निर्धारी ।

त्याच्या वाटलें अंतरीं । समर्थ आणावें मलकापुरा ॥१३॥

त्यानें आमंत्रणाचा वशिला । भास्कराच्या द्वारें लाविला ।

हाच भास्कर होता झाला । समाधिस्थ अडगांवीं ॥१४॥

तो त्या वेळीं होता जवळ । करी कारभार अंगें सकळ ।

विष्णूसाला होतें बळ । याच भास्कर पाटलाचें ॥१५॥

भास्कर म्हणे मलकापुरीं । चला समर्था लवकरी ।

भक्त विष्णूसाच्या घरीं । बोलावण्यास आला तो ॥१६॥

मनोरथ येथील भक्तांचे । तुम्हीं पुरविले असती साचे ।

आतां मलकापुरीचे । लोक वाट पहाती ॥१७॥

तईं समर्थ म्हणाले भास्करा । सध्यांच मी मलकापुरा ।

येत नाहीं जाण खरा । तूं आग्रह करुं नको ॥१८॥

फार आग्रह करशील । तरी फजीत पावशील ।

याचा विचार करी खोल । मी न बोललों कांहीं तरी ॥१९॥

दोरीसी दिधल्या फार ताण । ती मध्येंच तुटतसे जाण ।

मी न हलणार येथून । तूं या फंदांत पडूं नको ॥२०॥

भास्कर बोले त्यावरी । कांहीं असो मलकापुरीं ।

चला विष्णूसाचे घरीं । हीच विनंति गुरुराया ! ॥२१॥

मी तुमचा लाडका । मसी धक्का देऊं नका ।

मी भरंवसा दिला देखा । तुम्हां घेऊनि येण्याचा ॥२२॥

ती प्रतिज्ञा माझी पुरी । तुम्हीं करावी आज खरी ।

चला आतां स्टेशनावरी । गाडींत बसायाकारणें ॥२३॥

ऐसा आग्रह करुन । घेऊन आला गजानन ।

मलकापुराकारण । न्यावयासी श्रोते हो ! ॥२४॥

भास्करानें विनवणी । स्टेशनमास्तरा करोनी ।

बारा जणांचा डबा त्यांनीं । खाली करविला संतास्तव ॥२५॥

महाराज तैसेंच बैसले । ते न कांहीं बोलले ।

जागेवरुन नाहीं उठले । गाडी सुटेपर्यंत ॥२६॥

तों गाडी सुटण्याचा । घंटा झाला अखेरीचा ।

डोळा चुकवून भास्कराचा । लीला केली ऐशा रीतीं ॥२७॥

जो डबा मोकळा केला । तो त्यांनीं सोडून दिला ।

योगीराज जाऊन शिरला । बायकांच्या डब्यामध्यें ॥२८॥

आधींच मूर्ति दिगंबर । स्त्रिया घाबरल्या असती फार ।

त्यांनीं वर्दी अखेर । दिली असे पोलिसाला ॥२९॥

पोलिसाचा अधिकारी । तेथें आला सत्वरीं ।

महाराजाला धरुन करीं । खालीं ओढूं लागला ॥३०॥

अरे वेडया नंग्या पीरा । अक्कल कैसी तुज ना जरा ।

बायकांच्या डब्यांत खरा । येऊन कैसा बैसलास ? ॥३१॥

हिसडा देऊन त्याच्या हाता । तेथेंच बसले तत्त्वतां ।

अधिकार्‍याची भीति चित्ता । मुळीं न त्यांच्या वाटली ॥३२॥

मग तो अधिकारी भला । स्टेशन मास्तराकडे गेला ।

म्हणे डब्यापासीं आतां चला । बायकाच्या माझ्यासवें ॥३३॥

दोघे डब्याजवळ आले । तों मास्तरानें पाहिलें ।

योगीराज बसलेले । बायकांच्या डब्यांत ॥३४॥

मास्तर पोलिसाच्या अधिकार्‍याला । ऐशा रीतीं बोलला ।

तुम्ही जाऊं द्यावें याला । याच डब्यांत बसून ॥३५॥

हा आहे संत थोर । चालता बोलता ईश्वर ।

याच्या हातें न होणार । गुन्हा तो केव्हांही ॥३६॥

तें ऐकून अधिकारी । बोलता झाला ऐशापरी ।

मी दिली आहे तार खरी । येविषयीं वरिष्ठाला ॥३७॥

आतां माझ्या हातांत । कांहीं न राहिलें यत्किंचित ।

मीं वर्दी दिली तुम्हांप्रत । तुम्ही वाटेल तें करा ॥३८॥

स्टेशनमास्तरांनीं । आपली टोपी काढूनी ।

बहु आदर दाखवोनी । विनंती केली महाराजा ! ॥३९॥

तुम्हीं खालीं उतरावें । माझें एवढें ऐकावें ।

कायद्याचें आणावें । प्रयोजन आपुल्या मानसीं ॥४०॥

महाराज उतरले खालतीं । पुढें खटला भरला त्यांचेवरती ।

कायद्याप्रमाणें निश्चिती । जठार साहेबासमोर ॥४१॥

त्यांनीं फिर्याद घेतली । त्याची तारीख नेमली ।

शेगांवावरती भली । चौकाशीची श्रोते हो ! ॥४२॥

बापुसाहेब जठार । आले शेगांवाच्यावर ।

डाक बंगल्यांत झाले स्थिर । करण्या चौकशी खटल्याची ॥४३॥

व्यकंटराव देसाई । अकोल्याचे होते पाही ।

तेही आले ते ठाईं । कांहीं कामानिमित्त ॥४४॥

महाराजांच्या खटल्याची । गांवीं पुकार झाली साचि ।

म्हणून मंडळी शेगांवाची । फार मिळाली बंगल्यावर ॥४५॥

तैं देसाई म्हणती जठरास । आज कोणता खटला विशेष ।

तुम्हांपुढें आहे खास । म्हणून मिळाले लोक हे ॥४६॥

जठार म्हणाले त्यातें । याचें कारण तुम्हांतें ।

कैसें न कळलें ? वाटतें । हेंच मला आश्चर्य ! ॥४७॥

तुमचे स्वामी गजानन । नंगे फिरती म्हणून ।

पोलिसांनीं भरुन । हा खटला पाठविला ॥४८॥

त्या खटल्याची चौकशी । होणार आहे आज दिवशीं ।

म्हणून वाटतें ऐसें मसी । लोक हे जमले असावेत ॥४९॥

हें ऐकतां भाषण । व्यकंटराव झाले खिन्न ।

बोलते झाले कर जोडून । खटला हा न चालवावा ॥५०॥

श्रीगजानन साधूची। योग्यता आहे थोर साची ।

मी मूर्ति भगवंताची । आहे पाहा प्रत्यक्ष ॥५१॥

तो विदेही पुरुष जाणा । बंधन त्याला कशाचें ना ।

तो योग्यांचा योगीराणा । वंदनीय अवघ्यांतें ॥५२॥

खटला भरला हीच केली । पोलिसांनीं चूक भली ।

ती पाहिजे दुरुस्त झाली । आज आपुल्या करानें ॥५३॥

जठार म्हणती वकिलाला । तुम्ही जाणतां कायद्याला ।

याचा पाहिजे होता केला । विचार तो पोलिसांनीं ॥५४॥

कारकुना म्हणती बोलावणें । धाडा गजाननाकारणें।

तें ऐकून एक त्यानें । जवान पोलिस पाठविला ॥५५॥

तो येऊन समर्थासी । म्हणे चला आतां कचेरीसी ।

अधिकार्‍यानें तुम्हांसी । मज धाडिलें बोलावण्या ॥५६॥

बर्‍या बोलानें चलावें । फजितीस ना करुन घ्यावें ।

ना तरी मला लागेल न्यावें । तुमच्या हाता धरुन ॥५७॥

तईं वदले गजानन । आम्ही न उठूं येथून ।

तुझें पहातों शिपाईपण । ये धरीं माझ्या करा ॥५८॥

शिपायाचा हात धरिला । तो ना सुटे किमपि त्याला ।

रक्तप्रवाह बंद झाला । त्या दाबाच्या योगानें ॥५९॥

हातासी लागली कळ । जीव झाला व्याकुळ ।

करुं लागला तळमळ । शिपाई तो त्याच ठाईं ॥६०॥

शिपायासी वेळ झाला । म्हणून पाठविलें वकिलाला ।

त्या व्यंकटराव देसायाला । समर्थासी आणावया ॥६१॥

जठार म्हणती तुम्हीं जावें । समर्थासी घेऊन यावें ।

लोकांसी न जमूं द्यावें । बंगल्याभोंवतीं निरर्थक ॥६२॥

इतक्यांत आला समाचार । पोलिसाचा धरला कर ।

बसविला एक्या जागेवर । महाराजांनीं सहज लीलें ॥६३॥

मग देसाई तेथें आले । त्यांच्या भक्तासी बोलले ।

या वेळीं नेसविलें । पाहिजे समर्थां धोतर ॥६४॥

ऐसी सल्ला मिळतांक्षणीं । धोतर नेसविलें भक्तांनीं ।

तें टाकिलें सोडोनी । समर्थांनीं रस्त्यांत ॥६५॥

गेले नागवे कचेरीस । सवें होतां भास्करशिष्य ।

जठारांनीं पाहतां त्यास । दिली खुर्ची बसावया ॥६६॥

या महाराज बसा येथ । तुम्ही नागवे गांवांत ।

कां फिरतां सदोदित । हें कांहीं बरें नव्हे ॥६७॥

नागवें फिरणें हाच गुन्हा । कायद्यांनीं ठरविला जाणा ।

म्हणून विनंति आपणा । द्या हें सोडून नंगेपण ॥६८॥

ऐसें जठारांचें भाषण । घेतलें स्वामींनीं ऐकून ।

आणि केलें हास्य वदन । उत्तर त्यासी द्यावया ॥६९॥

तुला काय करणें यासीं । चिलीम भरावी वेगेंसी ।

उगीच नसत्या गोष्टीशीं । महत्त्व न यावें निरर्थक ॥७०॥

तें ऐकतां भाषण । जठार गेले विरघळोन ।

जनरीतीचें याला भान । मुळींच नाहीं राहिलें ॥७१॥

हा वृषभदेव भागवतीचा । किंवा शुकाचार्य साचा ।

किंवा वामदेवाचा । हा दुसरा अवतार ॥७२॥

हा निजानंदीं सदा रत । खचित आहे जीनन्मुक्त ।

नये लावितां याप्रत । गुन्हा विचारें केव्हांही ॥७३॥

जेवीं अग्नीचा अग्नीपणा । अग्नि सोडीत नसे जाणा ।

परी अग्निहोत्र्यांना । कुंडांत ठेवणें भाग त्यासी ॥७४॥

अग्निदेव म्हणोन । ठेविल्या कुंडावांचून ।

तो करील दग्ध सदन । हा दोष त्याचा नसे ॥७५॥

तैसें याचें नागवेपण । आहे अग्निचे समान ।

म्हणून याचा शिष्यगण । आहे अपराधी येविषयीं ॥७६॥

वस्त्ररुपी कुंडाठायीं । जरी हा ठेविला असतां पाही ।

तरी हरकत नव्हती कांहीं । सर्वांस सुखद होतें तें ॥७७॥

ऐसा विचार पूर्ण केला । जठरांनीं चित्तीं भला ।

आणि हुकूम फर्माविला । त्यांनीं पुढीलप्रमाणें ॥७८॥

महाराज मूळचे जीवन्मुक्त । त्या ठेवणें व्यवस्थित ।

भास्कराचें काम सत्य । होतें न तें केलें त्यांनीं ॥७९॥

म्हणून मीं भास्कराला । पांच रुपये दंड केला ।

ऐसा खटल्याचा निकाल झाला । जठारापुढें शेगांवीं ॥८०॥

समर्थ म्हणाले भास्करासी । पुन्हा ऐशा आग्रहासी ।

करशील कां सांग मशीं । निज फजिती करुन घ्याया ? ॥८१॥

भास्कर कांहीं न बोलला । मौन धरुन राहिला ।

तेथोन मंडळींनीं केला । ऐशा प्रकारें विचार ॥८२॥

समर्थासी अग्निरथीं । न बसवा येथून कल्पांतीं ।

विनाकारण कटकटी होती । तें कांहीं बरें नव्हे ॥८३॥

हा क्रम कित्येक दिवस । चालला असे शेगांवास ।

भक्त बैलाच्या गाडीस । बसवूं लागले महाराजा ॥८४॥

या रीतीं अकोल्यासी । आले एकदां पुण्यराशी ।

बापुरावाच्या सदनासी । जाऊनियां उतरले ॥८५॥

याच वेळीं यवन जातीचा । साधु महताबशा नांवाचा ।

होता कुरुम गांवीं साचा । मूर्तिजापुरा सन्निध ॥८६॥

त्यानें बापुरावाप्रती । सांगितलें होतें ऐशा रीतीं ।

जेव्हां समर्थ अकोल्यास येती । तेव्हां आम्हां कळवावें ॥८७॥

अकोल्यांत आल्यावर । श्रीगजानन साधुवर ।

बापुरावानें सत्वर । मनुष्य धाडिला कुरुमासी ॥८८॥

तों ऐशा रीतीं घडून आलें । महातबशा येण्या निघाले ।

अकोल्यास याया भले । समर्थासी भेटावया ॥८९॥

अकोल्याचा मनुष्य । मध्यें भेटला रस्त्यास ।

जो आला होता न्यावयास । महताबशाकारणें ॥९०॥

तो मनुष्य भेटतांक्षणीं । कीं पुसूं लागले मधुरवचनीं ।

त्या मनुष्यालागुनी । महताबशा श्रोते हो ! ॥९१॥

तूं न जावें कुरुमाला । बैस आमच्या गाडीला ।

आपण जाऊं स्टेशनाला । मीच आहे महताबशा ॥९२॥

पाहा संत आल्याचें वर्तमान । कळलें संतालागून ।

कोणी न सांगतां जाण । त्रिकालज्ञ ते खरोखरी ॥९३॥

महताबशाच्या संगातें । दोन चार यवन होते ।

अवघे येऊन सदनातें । उतरले बापुरावाच्या ॥९४॥

दुसरे दिवशीं प्रातःकाळा । महताबशा होता जेथें बसला ।

महाराज आले तया स्थळा । निजलीलें करुन ॥९५॥

महताबशाचे धरुन केंस । समर्थांनीं ताडिलें त्यास ।

त्या ताडण्याचा उद्देश । हाच होता विबुध हो ! ॥९६॥

यवनजातींत जन्मून । कांहीं न केला उपयोग जाण ।

यवनाचें आंडदांडपण । नाहीं अजून गेलें रे ॥९७॥

या आडदांडपणांनीं । तत्त्वघात होईल जाणी ।

मृत्युलोकींचे अवघे प्राणी । चिंताग्रस्त होतील ॥९८॥

तुझें महताब आहे नांव । त्याची काय आठवण ठेव ।

दोषरुपी तमा वाव । तुझ्यापुढें मिळूं नये ॥९९॥

हा द्वेषरुपी अंधार । वाढत चालला वरचेवर ।

याची नाहीं तुला खबर । म्हणून तुजला ताडिलें ॥१००॥

ऐसा मिळतां इशारा । महताबशातें तोषला खरा ।

साधूच साधूच्या अंतरा । जाणताती निःसंशय ॥१॥

जेव्हां महताबशा तें ताडिलें । तईं संगतीचे यवन भले ।

कावरेबावरे होते झाले । तो प्रकार पाहून ॥२॥

महताबशा बोलला त्यासी । तुम्ही न राहावें । आम्हांपासीं ।

जावें निघून कुरुमासी । हेंच आहे उत्तम ॥३॥

शेख कडू शिवाय जाण । गेले चौघे निघून ।

तो द्यावयासी आमंत्रण । बच्चुलाल पातला ॥४॥

म्हणे उद्यां दयाघना ! । यावें तुम्हीं भोजना ।

या दासाचिया सदना । हीच आहे विनंति ॥५॥

दुसरे दिवशीं तांग्यांत । बसवूनी समर्थाप्रत ।

मोठया थाटांनीं मिरवीत । निज सदना आणिलें ॥६॥

परी समर्थ तांग्याखालीं । उतरले नाहींत मुळीं ।

तेणें मंडळी चिंतावली । म्हणे कां ना उतरती हे ॥७॥

तसाच तांगा नेला परत । बापुरावाच्या सदनाप्रत ।

मंडळी पडली घोटाळ्यांत । समर्थें ऐसें कां केलें ? ॥८॥

काल आमंत्रण घेतलें । आज तांग्याखालीं न उतरले ।

याचें कारण शोधिते झाले । आपापल्या बुद्धीनें ॥९॥

त्यांत होता एक धूर्त । तो बोलला अवघ्यांप्रत ।

मला समजलें इंगित । या गोष्टीचें ये वेळां ॥११०॥

महताबशाला वगळीलें । म्हणून महाराज नाहीं उतरले ।

भोजनाचें कां न केलें । महताबशाला आमंत्रण ॥११॥

आतां घेऊन दोघांसी । बसून एका तांग्यासी ।

म्हणजे ते निश्चयेंसी । उभयतांही येतील ॥१२॥

तेंच वाक्य खरें झालें । दोघांलाही मिरवीत नेलें ।

महताबशाला उतरविलें । मंदिराजवळील थेटरांत ॥१३॥

श्रीरामाच्या मंदिरीं । गजाननाची उतरली स्वारी ।

परी तेही गेले अखेरी । उठोनियां थेटरांत ॥१४॥

अवघ्यांचीं झालीं भोजनें । मग महताबशा लोकांस म्हणे ।

मला तुम्ही तिकिट देणें । पंजाबचें काढून ॥१५॥

तैं शेख कडू बोलला । त्या महताबशा फकिराला ।

तुम्ही कुरुमच्या मशीदीला । टाकून कैसें जातां हो ? ॥१६॥

ती मशीद बांधून । पंजाबाशीं जावें आपण ।

काम अर्धें टाकून । जाणें उचित नसे तुम्हां ॥१७॥

महताब शेख कडूशीं । बोलता झाला प्रेमेशीं ।

आग्रह करुं नका मशी । ये वेळीं निरर्थक ॥१८॥

गजाननाचा हुकूम झाला । मजसी पंजाबांत जाण्याला ।

आतां एक क्षणही या स्थळा । मी न राहूं शके हो ॥१९॥

समर्थाच्या कृपेंकरुन । मशिदीचें काम पूर्ण ।

होईल हें माझें वचन । सत्य तुम्ही मानावें ॥१२०॥

धर्माविषयीं द्वैत । संताठाईं नसतें सत्य ।

तें अवघ्यां धर्माप्रत । समसमान मानिती ॥२१॥

खुळें देऊळ मशिदीची । तुम्ही नका वाढवूं साची ।

ती वाढतां दोघांची । आहे हानि होणार ॥२२॥

सामान देऊळ मशिदीचें । एकची आहे साचें ।

आकारानें भिन्नत्व त्याचें । मानून भांडूं नये हो ॥२३॥

यवन तेवढा खुदाचा । आणि हिंदु काय भूताचा ? ।

पोक्त विचार करा याचा । मनुष्यपण टिकवावया ॥२४॥

तरीच होईल कल्याण । हिंदु आणि मुसलमान ।

हीं एकाच देवापासून । निर्माण असती जाहले ॥२५॥

धर्म बापा ज्याचा त्यांनीं । प्रिय मानावा प्राणाहूनी ।

परी विधर्म्यांच्या ठिकाणीं । अलोट प्रेम धरावें ॥२६॥

हें न झालें जोंवरी । सौख्य लांब तोंवरी ।

जा मशीद होईल पुरी । गजाननाच्या कृपेनें ॥२७॥

महताबशा निघून गेले । पुनः न इकडे परत आले ।

या गोष्टीचें पाहिजे केलें । मनन हिंदुयवनांनीं ॥२८॥

पाहा महताबशाला जरी । ताडिते झाले साक्षात्कारी ।

परी द्वेष नव्हता अंतरीं । प्रेम अलोट होतें हो ॥२९॥

शाहालागीं घेतल्या । विना । भोजना न गेला योगीराणा ।

हे मुद्दे मनीं आणा । या गोष्टींचे श्रोते हो ! ॥१३०॥

असो या बापुरावाची । कांता एक होती साची ।

तिला भानामतीची । बाधा होती विबुध हो ! ॥३१॥

मळवट यावा घटकेंत । घटकेमाजीं कंठीं तात ।

घटकेमाजीं वस्त्रांप्रत । अग्नी तो लागावा ॥३२॥

बिब्याच्या पाठीवर । फुल्या याव्या अपरंपार ।

कधीं दांडीवरील चीर । जळून जावें अकस्मात ॥३३॥

या भानामतीच्या त्रासांनीं । ती बापुरावाची कामिनी ।

क्षीण गेली होवोनी । अन्नपाणी न रुचे तिला ॥३४॥

भानामती काढण्याला । बापुरावें जाणत्याला ।

आणले बाहून अकोल्याला । परी न झाला उपयोग ॥३५॥

खर्चहि झाला अतोनात । गुण न आला किंचित ।

अखेर त्यानें जोडिले हात । श्रीगजाननस्वामीला ॥३६॥

महाराज माझ्या कुटुंबाला । भानामतीचा त्रास झाला ।

केले नाना उपायाला । आतां मात्र कंटाळलों ॥३७॥

तुझीं पाउलें माझ्या घरा । आज लागलीं गुरुवरा ! ।

तेथेंच कां आसरा । भानामतीस मिळावा ? ॥३८॥

ज्या दरींत पंचानन । बसला आहे येऊन ।

तेथेंच कां ओरडून । दिमाख दाखवावा कोल्ह्यांनीं ॥३९॥

जेथें कस्तुरी दरवळली । तेथेंच कां हो रहावी भली ।

गुरुराया ही ओंगळी । घाण भानामतीची ॥१४०॥

ऐसी विनंती ऐकून । गजाननांनीं अवलोकन ।

केलें निजकृपें करुन । बापुराव कांतेला ॥४१॥

त्यायोगें श्रोते तिची । भानामती निमाली साची ।

नाहीं किंमत माकडाची । सिंहाचिया पुढें हो ॥४२॥

असो एकदां फिरत फिरत । महाराज आले आकोटांत ।

नरसिंगजीला भेटण्याप्रत । बंधु आपला म्हणोनी ॥४३॥

त्याच्या मठाशेजारीं । एक विहीर होती खरी ।

जाऊन त्या विहिरीवरी । बसले गजाननमहाराज ॥४४॥

पाय आंत सोडिले । डोकावून पाहूं लागले ।

आंतील जलालागीं भले । वरच्यावरी श्रोते हो ॥४५॥

पाहून त्यांची ऐशी कृति । लोक साशंक झाले चित्तीं ।

नरसिंग महाराज विचारती । अरे हें काय करतोस ! ॥४६॥

गोदा यमुना भागीरथी । तुम्हांसाठीं येथें असती ।

आणखी तीर्थें आहेत किती । हें पाहातों डोकावून ॥४७॥

तुला त्यांचें घडतें स्नान । मी कां राहूं तसाच जाण ! ।

या तीर्थांनीं मला स्नान । आज येऊन घालावें ॥४८॥

त्यांनीं स्नान घातल्याविना । मी न येथून हले जाणा ।

ऐशा ऐकून भाषणा । कैक म्हणाले या रीतीं ॥४९॥

खरोखरी हा आहे पिसा । शेगांव नादीं लागला कैसा ! ।

जरा थांबा येथेंच बसा । काय करी हा पाहुं पुढें ॥१५०॥

तों विहिरींतील जलाप्रत । उकळ्या उठल्या अगणित ।

श्रोते एका निमिषांत । विहीर भरली पाण्यानें ॥५१॥

हजारों कारंज्याच्या परी । गजाननाच्या अंगावरी ।

वर्षूं लागले पहा वारी । त्या विहिरीचें तेधवां ॥५२॥

लोकां म्हणती गजानन । या रे स्नानालागून ।

नाहीं उरलें प्रयोजन । विहिरीमाजीं उतरण्याचें ॥५३॥

गंगा यमुना गोदावरी । वरता आली आहे खरी ।

स्नान साधा ये अवसरीं । या पुण्य सरितेचें ॥५४॥

भाविकांनीं केलें स्नान । निंदकांनीं खालीं मान ।

घातली तो पाहून । प्रकार त्या पाण्याचा ॥५५॥

संत जें जें आणती मनीं । तें तें पुरवी चक्रपाणी।

त्यांच्या वाणीलागुनी। असत्यता न दे परमात्मा ॥५६॥

स्नान होतां समर्थ उठले । पाणी पहिल्यापरि झालें ।

विहिरीच्या त्या तळास गेलें । उकळ्या बंद जाहल्या ॥५७॥

नरसिंगजीसी भेटून । निघून गेले दयाघन ।

शेगांवासी बैसून । मनोवेगाच्या वारुवरी ॥५८॥

स्वस्ति श्रीदासगणूविरचित । हा गजाननविजय नामें ग्रंथ ।

तारक होवो भवाब्धींत । भाविक भक्तांकारणें ॥१५९॥

शुभं भवतु । श्रीहरिहरार्पणमस्तु ॥

॥ इति सप्तदशोऽध्यायः समाप्तः ॥