संत तुकडोजी महाराज

सर्व सामान्य लोकांच्या मनावर शिक्षणाचे महत्त्व बिंबवणारा , अस्पृश्यता गाडून टाका असे सांगणारा , स्वच्छतेचे महत्त्व अधोरेखित करणारा , सर्व धर्मांकडं सारख्याच नजरेनं पहा असे सांगणारा, राष्ट्रसंत म्हणजेच संत तुकडोजी महाराज.


भजन ५१ ते ५५

भजन - ५१

कधी भेटशिल माय दयाळे ! दीन अभाग्यासी ?

बहु त्रासलो मन आवरता, ने अपुल्या पाशी ॥धृ॥

बहिर्सग हा भोवति पाहता, भय वाटे भारी ।

धीर न धरवे पहाडी राहता, चोरांची नगरी ॥१॥

भयाभीत हो उनी, नेत्र धावती तुझ्या पायी ।

या षड्‍ रिपुचा मेळा पाहता, घाबरलो आई ! ॥२॥

नाहि योग-साधना समजली, वर नेऊ प्राणा ।

शिकावयाची नुरली इच्छा, सोडुनिया चरणा ॥३॥

भक्त-काम कल्पद्रुम तू गे ! घे करुणा माते ! ।

तुकड्यादासा प्रेम दावुनी, ने अपुल्या पंथे ॥४॥

भजन - ५२

का धरिशी मनि कोप दयाळा ! वद गिरिजा-रमणा ! ।

नको दुरावू दीन अभाग्या, घे अपुल्या चरणा ॥धृ॥

तात-मात-गणगीत तुझ्याविण, कोणि नसे वाली ।

का लोटियशी निष्ठुर हो उनि, कृपणा वनमाली ! ॥१॥

सोडुनिया तव चरण दयाळा । जाउ कुठे रानी ? ।

निर्बळासि भय दावुनि म्हणशी 'मजला नच मानी ' ॥२॥

नको मला हा प्रपंच-भारा, तुझ्या मायिकांचा ।

येउनिया दे भेट कृपाळा ! निश्चय अंतरिचा ॥३॥

भक्त-काम-कल्पद्रूम म्हणविशि, वेद-मुखेकरुनी ।

तुकड्याची ही आशा पुरवी, भव ने हा हरुनी ॥४॥

भजन - ५३

सदा तुझ्या चिंतनी रहावे, वाटे गुरुराया ! ।

प्रारब्धाचा भोग चुकेना, भ्रमवी अवनी या ॥धृ॥

'सखा सहोदर पाहु कुठे तरि ? ' म्हणतो जिव माझा ।

जे भेटति ते स्वार्थी लोभी, कोणि न ये काजा ॥१॥

महाकाळ विक्राळ काम हा, भोवति घे घिरट्या ।

संतसंग किति करू कळेना, पळहि न ये वाट्या ॥२॥

जिकडे तिकडे 'मी मोठा, मी मोठा' ही वाणी ।

भक्तिवर्म ते न दिसे कोठे, दुःखाची खाणी ॥३॥

तुकड्यादासा तुझा भरवसा, मग कोणी नाही ।

राख राख रे ब्रीद दयाळा ! आलो तव पायी ॥४॥

भजन - ५४

सोडशील का माया माझी ? श्रीपंढरीराया ! ।

कोण लाज राखिल ? देह हा जाइल गा ! वाया ॥धृ॥

काम-क्रोध मद-मत्सर सारे, जमले वळवाया ।

भक्ति-आड येऊनि, भाव तो नेती ओढुनिया ॥१॥

मन चंचल, कधि स्थिर राहिना, पहाते फसवाया ।

बुध्दीने वेष्टिला जीव हा, काय सांगु सखया ! ॥२॥

तूच गड्यारे ! गडी कोण मग येई ताराया ? ।

सगे-सोयरे पळती सारे, जमले ओढाया ॥३॥

तुकड्यादासा तुझा भरवसा, कोणी मग नाही ।

पुरा जाणला विचार याचा, ने अपुल्या पायी ॥४॥

भजन - ५५

रक्षि रक्षि सद्गुरूमाय ! मज कोणि दुजा नाही ।

जाइल वाया तुजविण काया, फसलो भवडोही ॥धृ॥

त्रैतापाचा अग्नि लागला, पडलो त्यामाजी ।

काम-क्रोध-मद-मत्सर वैरी, खाती मज आजी ॥१॥

स्पर्श-रूप-गंधादिक जमले, शरिरी भय भारी ।

त्या माजी मन चंचल झाले, बुडवी भवधारी ॥२॥

आयुष्याची दोरी, यमाजी-उंदिर तोड करी ।

झुरणी पडले वय हे सारे, ये सखये ! तारी ॥३॥

ऎशा या पाशातुनि सुटका, कशि होइल माते ! ।

तुकड्यादासा मुक्त करी, ने पदपंकजपंथे ॥४॥