संत जनाबाईचे अभंग

जनाबाई, दासीपणाची कामे करीत असताना तिच्या मनाने, अभंगांतून आध्यात्मिक प्रगती आणि पारमार्थिक उन्नती केली.


संत जनाबाई - अभंग संग्रह ५

७२.

तुझे पाय रुप डोळा । नाहीं देखिलें गोपाळा ॥१॥

काय करुं या कर्मासी । नाश होतो आयुष्यासी ॥२॥

जन्मा येऊनियां दुःख । नाहीं पाहिलें श्रीमुख ॥३॥

लळे पुरविसी आमुचे । ह्मणे जनी ब्रिद साचें ॥४॥

७३.

वाट पाहतें मी डोळां । कां गा न येसी विठ्‌ठला ॥१॥

तूं वो माझी निज जननी । मज कां टाकियेलें वनीं ॥२॥

धीर किती धरुं आतां । कव घालीं पंढरिनाथा ॥३॥

मला आवड भेटीची । धनी घेईन पायांची ॥४॥

सर्व जिवांचे स्वामिणी । ह्मणे जनी माय बहिणी ॥५॥

७४.

येग येग विठाबाई । माझे पंढरीचे आई ॥१॥

भीमा आणि चंद्रभागा । तुझे चरणींच्या गंगा ॥२॥

इतुक्यासहित त्वां बा यावें । माझे रंगणीं नाचावें ॥३॥

माझा रंग तुझिया गुणीं । ह्मणे नामयाची जनी ॥४॥

७५.

आतां वाट पाहूं किती । देवा रुक्माईच्या पती ॥१॥

येंई येंई पांडुरंगे । भेटी देंई मजसंगें ॥२॥

मी बा बुडतें बहु जळीं । सांग बरवी ब्रीदावळी ॥३॥

राग न धरावा मनीं । ह्मणे नामयाची जनी ॥४॥

७६.

विठोबारायाच्या अगा लेकवळा । जाउनी कळवळा सांगा माझा ॥१॥

विठोबारायाच्या अगा मुख्य प्राणा । भेटवीं निधाना आपुलिया ॥२॥

अगे क्षेत्र माये सखे पंढरिये । मोकलीते पाय जीव जातो ॥३॥

विश्वाचिये माते सुखाचे अमृत । सखा पंढरिनाथ विनवी तरी ॥४॥

तूं मायबहिणी देवाचे रुक्मिणी । धरोनियां जनी घालीं पायीं ॥५॥

७७.

कां गे निष्‍ठुर झालीसी । मुक्या बाळातें सांडिसी ॥१॥

तुज वांचोनिया माये । जीव माझा जावों पाहे ॥२॥

मी वत्स माझी माय । नये आतां करुं काय ॥३॥

प्राण धरियेला कंठीं । जनी ह्मणे देंई भेटी ॥४॥

७८.

माझिये जननी हरिणी । गुंतलीस कवणे वनीं ॥१॥

मुकें तुझें मी पाडस । चुकलें माये पाहें त्यास ॥२॥

चुकली माझिये हरिणी । फिरतसे रानोरानीं ॥३॥

आतां भेटवा जननी । विनवितसे दासी जनी ॥४॥

७९.

धन्य ते पंढरी धन्य पंढरिनाथ । तेणें हो पतीत उद्धरिले ॥१॥

धन्य नामदेव धन्य पंढरिनाथ । तयानें अनाथ उद्धरिले ॥२॥

धन्य ज्ञानेश्वर धन्य त्याचा भाव । त्याचे पाय देव आह्यां भेटी ॥३॥

नामयाची जनी पालट पैं झाला । भेटावया आला पांडुरंग ॥४॥

८०.

चिंतनीं चित्ताला । लावी मनाच्या मनाला ॥१॥

उन्मनीच्या मुखा आंत । पांडुरंग भेटी देत ॥२॥

कवटाळुनी भेटी पोटीं । जनी ह्मणे सांगूं गोष्‍टी ॥३॥

८१.

देहाचा पालट विठोबाचे भेटी । जळ लवणा गांठीं पडोन ठेली ॥१॥

धन्य मायबाप नामदेव माझा । तेणें पंढरिराजा दाखविलें ॥२॥

रात्रंदिवस भाव विठ्‌ठलाचे पायीं । चित्त ठायींचे ठायीं मावळलें ॥३॥

नामयाचे जनी आनंद पैं झाला । भेटावया आला पांडुरंग ॥४॥

८२.

पुंडलिकें नवल केलें । गोपिगोपाळ आणिले ॥१॥

हेंचि देंई ह्रुषिकेशी । तुझें नाम अहर्निशीं ॥२॥

नलगे आणिक प्रकार । मुखीं हरि निरंतर ॥३॥

रुप न्याहाळिन डोळां । पुढें नाचेन वेळोवेळां ॥४॥

संर्वाठायीं तुज पाहें । ऐसें देऊनि करीं साह्य ॥५॥

धांवा करितां रात्र झाली । दासी जनीसी भेट दिली ॥६॥