गणेश पुराण - उपासना खंड

श्री गणेश पुराणाचे पारायण केल्याने समाधान मिळते आणि जीवनातील सर्व पापे नष्ट होतात.


अध्याय ७

सोमकांताची पूर्वजन्मकथा : भाग १ ला

 (साकी)

दुसरे दिवशीं प्रातःकाळीं नित्य विधी सारुनी ।

सोमकांत नी भृगू तापसी बैसती हे सदनीं ॥१॥

धृ० सुन सुन भूपा हे । पूर्वजन्मकथना हें ।

पूर्वजन्मिंचें चरित्र कथिती सोमकांत भूपातें ।

मनापासुनी चित्त देउनी श्रवण करी कथनातें ॥२॥

विंध्यपर्वतासंनिध आहे एक नगर कोल्हार ।

चिद्रुपनामा वैश्य असे तो धनिक सावकार ॥३॥

सुभगा नामें त्याची भार्या पतिव्रता व्रतनेमी ।

रुपगुणांनीं तशी शिलानें उत्तम वर्तन नामी ॥४॥

त्या उभयांसी वृद्धपणीं सुत एकुलता एक ।

कामंद नामें अती लाडका करिती बहु कौतुक ॥५॥

त्या सूताचें एक तरुणशी युवती आणुनियां ।

विवाह केला बहु थाटानें सुवेळ साधुनियां ॥६॥

पुत्रवधूचें नाम ठेविलें कुटुंबिनी ऐसें ।

पातिव्रत्यें वर्तन सतिनें साचहि केलें तैंसें ॥७॥

पति-वचनातें पाळुन सति ती पूजन करि देवांचें ।

तैसे अतिथी देव मानुनी पूजन करी कीं त्यांचें ॥८॥

या दंपत्या पुत्र सात नी कन्या होत्या पांच ।

कुटुंबिनी हें नाम यथार्थचि करिती झाली साच ॥९॥

पुढती चिद्रुप कांहीं दिवशीं कैलासासी गेला ।

सुभगापत्‍नी सती जाउनी रक्षितसे धर्माला ॥१०॥

(गीति)

नंतर कांहीं दिवशीं, कामंदानें समग्र धन हरिलें ।

उपदेशितां सतीनें, तिजला तातगृहास पाठविलें ॥११॥

कन्या आणिक पुत्रहि, आर्यालयीं धाडिलीं सतीसह तीं ।

स्थावर धन सारेंची, विक्रय करुनि न ठेविली माती ॥१२॥

धन संपतां तयाचें, कपटानें नगरवासि बुडविले ।

तस्करविद्येमध्यें, थोडया अवधींत नांव गाजविलें ॥१३॥

व्यभिचारपणामध्यें, जार अशा आणि वीर द्यूतांत ।

गरिबांस भेडसावी, शूर असें नांव गाजवी त्यांत ॥१४॥

बापाच्या वेळेचें, कर्ज उगविलें असत्य कर्मांनीं ।

गरीब दुबळया अबला, भोंदु नि द्रव्या हरीत अडवूनी ॥१५॥

कर्जी घेऊन धन तें, बुडवी लोकां न देइ परतूनी ।

ऐशा गोष्टी करण्या, भीत नसे तो कुकर्म वर्तूनी ॥१६॥

भूपाला लोकांनीं, कामंदाचे समस्त ते दोष ।

सांगितले ते ऐकुन, भूपाचा त्या क्षणींच हो रोष ॥१७॥

नगराच्या बाहेरी, घालविलें त्यांस फार कोपानें ।

कामंद वनीं जाउन, तेथें करि दुष्ट कर्म जोरानें ॥१८॥

नगरांतुन घालविलें, कामंदाला त्वरें अरण्यांत ।

तेथें जाऊन त्यानें, चालविली वाटमारि मार्गांत ॥१९॥

यापरि कामंदानें, तेथेंही बहु धनास मेळविलें ।

तस्कर नोकर ठेवुन, राजापरि राज्य तेथ स्थापियलें ॥२०॥

बहु धन खर्चुन तेथें, कामंदानें सुरेख गृह केलें ।

नंतर परिवारासह, पत्‍नीला त्या गृहास आणविलें ॥२१॥

नानापरि परिवारा, सजवुन त्यांना मुदीतसे केलें ।

नानापरि पक्वांन्नीं, सर्वांनीं तेथ भोजना केलें ॥२२॥

मन रंजविण्यासाठीं, रानांतिल श्वापदांस मारुन ।

मित्रांसह पारधही, करिता झाला वनांत भटकून ॥२३॥

ऐशापरि आनंदें, काल क्रमितां तयास विद्वान ।

त्याची भेटी होतां, मनगट धरिलें वनांत अडवून ॥२४॥

पंडित नामें होता गुणवर्धन हें यथार्थ नामा हें ।

उपदेशिलें तयाला, सोड म्हणे प्राण रक्षि ताता हे ॥२५॥

जर तूं माझा करशिल, घात तुला तर सहस्त्र कल्पवरी ।

नरकांत खास पडशिल, या गोष्टीचा विचार तूंच करीं ॥२६॥

अन्यायानें धन हें, मिळवुन करशी कुटुंबपोषण हें ।

पण याचें फल तुजला, एकाकी भोगणें असें साहे ॥२७॥